Category: Մայրենի

Երկուշաբթի

Կատարի՛ր առաջադրանքները։

Առանձնացրո՛ւ հոմանիշ (նույն իմաստն ունեցող) բառազույգերը։

Օրինակ՝ զարթնել-արթնանալ

Խմել, ընթերցել, թոռոմել, թոշնել, որոնել, բարևել, ըմպել, ստել, վճռել, ուսանել, խաբել, ողջունել, կարդալ, փնտրել, որոշել։

Խմել-ըմպել, ընթերցել-կարդալ, թոռոմել-թոշնել, որոնել-փնտրել, ստել-խաբել, վճռել-որոշել, բարևել-ողջունել, ուսանել-սովորել։

Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները։

զվարթ-տխուր,

շքեղ-անշուք,

գունավոր-անգույն,

ընդարձակ-նեղ

կոպիտ-փափուկ

Յուրաքանչյուր բառի դիմաց հատկանիշ (ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող) ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

Օրինակ՝ մայրիկ-բարի, հոգատար, ներողամիտ, քնքուշ, մեծահոգի

բժիշկ-խելացի

ուսուցիչ-բարի

հայրիկ-սևահոր

ծաղիկ-կապույտ

գիրք-հետաքրքիր

խաղալիք-փայտե

Արտահայությունները գրի՛ր մեկ բառով։

Օրինակ՝ ութ ոտք ունեցող-ութոտնուկ

երեք գույն ունեցող-եռագույն

երկու հարկ ունեցող-երկհարկ

հազար տարեկան-հազարամյա

հինգ հարկ ունեցող-հինգհարկանի

խոտերով ծածկված-խոտածածկ

ծաղիկներով զարդարված-ծաղկազարդ

սուր միտք ունեցող-սրամիտ

կարմիր այտեր ունեցող-կարմրաթուշ

քաղցր համ ունեցող-քաղցրահամ

Երեքշաբթի

Թվերը փոխարինի՛ր բառերով։

Օրինակ՝ 42-քառասուներկու։

2 – երկու, 26-քսանվեց, 100- հարյուր, 154- հարյուր հիսունչորս, 707 յոթ հարյուր յոթ, 1754 հազար յոթ հարյուր հիսունչորս, 1999 – հազար ինը հարյուր իննսունինը, 1000000 – միլիոն:

Կարդա՛ նախադասությունները և թվականները գրի՛ր բառերով։

Հայ ժողովուրդը ունի 5000 հինգ հազար տարվա պատմություն։

Մեծն Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է 362 երեք հարյուր բաթսուներկու թվականին և իր հանճարեղ գյուտը կատարել է 5-րդ հինգերորդ դարի սկզբներին։

Հայ 1-ին տպագիր գիրքը լույս է տեսել 1512 հազար հինգ հարյուր տասներկու թվականին։

Լրացրո՛ւ բաց թողված դերանունները (դու, մենք, ես, նա, նրանք)։

Մենք սովորողներ ենք։

Դու բարի ես։

Ես ուրախ եմ։

Նրանք հետաքրքրասեր են։

Նա մեծահոգի է։

Գրի՛ր բաց թողնված հնչյունները և կարդա՛ բառերը։

Բարուր, շրջան, քայլ, մարդ, տերև, բարի, կարդալ, փրփուր, կրտսեր, ավազ, հեքիաթ, ճանապարհ։

Ասա՛ մեկ բառով։

Հայրենիքը սիրող-հայրենասեր

ճշմարիտը ասող-ճրմարտախոս

աշխատել սիրող-աշխատասեր

ինքն իրեն շատ հավանող-ինքնահավան

երաժշտություն սիրող-երաժշտասեր

նուրբ ճաշակ ունեցող-նրբաճաշակ

Գտի՛ր արմատները։

Քաջասիրտ- քաջ – սիրտ

լուսառատ- Լուս – առատ

սյունազարդ- սյուն – զարդ

անուշահոտ- անուշ- հոտ

ձյունափայլ-ձյուն – փայլ

գլխաբաց-գլուխս – բաց

Հինգշաբթի

Կատարի՛ր տեքստային աշխատանքը։

Արագիլը

Մեր պարտեզի բարձր բարդու վրա արագիլը կառուցել է իր բույնը։ Մինչև այդ արագիլը չվերադառնար հարավից, մորս համար դեռ գարունը չէր եկել։ Նա ոչ մեկին թույլ չէր տալիս, որ ձմեռային հագուստները փոխի։ Իսկ երբ գալիս էր, վազում էինք տուն, հանում վերարկուները և դուրս վազում։

Մայրս բարձրանում էր կտուրը, որպեսզի տեսնի արագիլին։

Մեր ծառի վրա արագիլի բույն շինելը մայրս համարում էր բախտավորություն։ Ուրիշ թռչունների հետ մենք իրավունք ունեինք խաղեր խաղալու, մինչև անգամ բներն ավերելու, բայց չէինք համարձակվի որևէ բան անել արագիլին։

Ուշադի՛ր կարդա բնագիրը և լրացրո՛ւ դուրս գրված բառերի պակասող հնչյունները։

բույն, հարավ, հարուստ, բարկրանալ, բախտավորություն, անգամ, համարձակվել։

Տրված բառերով բառակապակցություններ կազմի՛ր։

բույն-տաք

հագուստ-մաքուր

արագիլ-բարի

կտուր-սուր

երեխա-ուրախ

Տեքստից դո՛ւրս գրիր գործողություն ցույց տվող բառերը և արտահայտությոնները։

կառուցել է, չվերադառնար, եկել, թույլ չէր տալիս, փոխի, գալիս էր, վազում էինք, հանում, դուրս վազում, բարձրանում էր, տեսնի, շինելը, համարում էր, իրավունք ունեինք, խաղալ, ավերել, անել։

Երեքշաբթի

Մեկ բառով գրի՛ր։

Օրինակ՝ ոսկուց շինված բաներ-ոսկեղեն

մորթուց շինված բաներ-մորթե
բրդից շինված բաներ-բրդյա
կաթից պատրաստված բաներ-կաթնեղեն
խմորից պատրաստված բաներ-խմորեղեն
երկաթից պատրաստված բաներ-երկաթյա

Գտի՛ր թաքնված արմատները։

Օրինակ՝ Խաղընկեր-խաղ-ընկեր, խաղասենյակ-խաղ-սենյակ

Գունազարդ – գույն – զարդ, զարդատուփ – զարդ – տուփ, ծաղկաման – ծաղիկ – աման, գրասեղան – գիր – սեղան, դասասենյակ – դաս – սենյակ, դասընկերուհի – դաս – ընկերուհի, ծաղկաթերթ – ծաղիկ – թերթ։

Տրված բառերով բառակապակցություններ կազմի՛ր։

Օրինակ՝ չարաճճի երեխա, ծաղկած ծառ

դպրոց- լուսավոր դպրոց

հագուստ- գեղեցիկ հագուստ

գիրք- գիտական գիրք

եղանակ- պայծառ եղանակ

անձրև- հորդառատ անձրև

օդ- մաքուր օդ

Բառերը դասավորի՛ր և նախադասություններ կառուցի՛ր։

տեղաց, անձրև, Ամպերը, կուտակվեցին, և։

Ամպերը կուտակվեցին և անձրև տեղաց։

ծառերը, Գարնանը, բողբոջում են։

Գարնանը ծոռերը բողբոջում են։

վերադառնում են, Թռչունները, երկրներից, տաք։

Թռչունները վեևադառնում են տաք երկրներից։

օդը, հետո, Անձրևից, մաքուր, ավելի, է լինում։

Անձրևից հետո օդը ավելի մաքուր է լինում։

Չորեքշաբթի

Կարդա՛ տեքստը և անհրաժեշտ տեղում վերջակետեր դի՛ր։

Ամեն գարնան ձորակում ծաղկում էին նաև մասրենիները։ Նրանք բացում էին իրենց դեղնակարմիր, սպիտակաթերթ վարդերը։ Արևի պայծառ շողերից տաքանում էին ձորակի քարերը։ Երկարապոչ մողեսները պառկում էին տաքացած քարերին և վայելում գարնան ջերմությունը։

Ամենուրեք նկատելի էր գարնան յուրօրինակ հմայքը։ Բնության զարթոնքը կյանքի էր կոչում յուրաքանչյուր կենդանի էակի

Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր տրված բառերը։

պայծառ-վառ լույս արձակող, վառ լույսով փայլող

յուրօրինակ-ուրիշներին ոչ նման

հմայք-Հոգեկան կամ ֆիզիկական գերող հատկություն, հրապույր

զարթոնք- Զարգացում, առաջադիմություն:

էակ-Շնչավոր գոյացություն, արարած:

Հինգշաբթի

Ներբեռնի՛ր կից էջը և կատարի՛ր առաջադրանքները։

Երկուշաբթի

Ամեն բառի դիմաց գրի՛ր դրան տրվող հարցը։

Եղանակ-ի՞նչ,

պայծառ-ինչպիսի՞

թռչուններ-ինչե՞ր

երգել-ի՞նչ անել

առավոտ-ի՞նչ

երեկո-ի՞նչ

ընթերցել-ի՞նչ անել

Ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող բառերը դարձրո՛ւ ի՞նչ հարցին պատասխանող բառեր։

Ուրախ-Ուրախություն

Գեղեցիկ-Գեղեցկսւթյուն,

Քնքուշ-Քնքշություն,

Քաջ-Քաջություն,

Կարկաչուն-Կարկաչ,

Ի՞նչ հարցին պատասխանող բառերի դիմաց գործողություն ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

Ծաղիկը-Ծաղկում է,

Քամին-փեչում է,

Սոսինձը-կպցնում է,

Փուշը-ծակում է

Մեղեդին-հնչում է,

Ո՞վ հարցին պատասխանող բառերի դիմաց գործողություն ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

Մայրիկը-խոսում է,

Քույրիկը-նկարում է,

Բժիշկը-բուժում է,

Ուսուցիչը-սովորեցնում է,

Վարորդը-քշում է,

Ֆուտբոլիստը-խփում է,

Տրված բառակապակցությունները նախադասություններ դարձրո՛ւ։

Օրինակ՝ բուրավետ վարդ-Վարդը բուրավետ է։

շողշողուն արև-արևը շողշողում է,

փայլուն աստղ-աստղը փայլում է,

խորհրդավոր լուսին- լուսինը խորհրդավոր է,

մաքուր օդ-օդը մաքուր է,

Տրված նախադասությունից ամեն անգամ մի <ավելորդ> բառ հանի՛ր և թող միայն ամենակարևոր բառերը։

Չարաճճի քոթոթները աղմկելով խաղում էին կանաչ խոտերի

Երեքշաբթի

Բառերին ավելացրո՛ւ ,,ություն,, ածանցը և կարդա՛ ստացված բառերը։

Օրինակ՝ բարի-բարություն

մանուկ-մանկություն

ուրախ-ուրախություն,

գեղեցիկ-գեղեցկություն,

դժգոհ-դժգոհություն,

մեծ-մեծություն,

չարաճճի-չարաճճիություն,

Առանձնացրո՛ւ ածանցները և կարդա՛ արմատները։

Ան-հանգիստ, գետ-ակ, առվ-ակ, փոքր-իկ, շն-իկ, կապտ-ավուն, դեղն-ավուն, պահ-արան, դաս-արան, հյուր-անոց, ան-դադար, խոհ-անոց։

Նախադասությունները լրացրո՛ւ։

Աչքերը լույսից փայլուն են։

Եղբորս այտերը խնձորից կարմիր են։

Ատամները ձյունից ճերմակ են։

Մարիկի նազերը ծովի նման ալիքավոր են։

Շարունակի՛ր։

Առյուծը գիշատիչ է, իսկ նապաստակը՝ խոտակեր։

Կատուն մլավում է, իսկ շունը՝ հաչում։

Սարը բարձր է, իսկ ձորը՝ ցածր։

Կրակը տաք է, իսկ սառույցը՝ սառը։

Փետուրը թեթև է, իսկ քարը՝ չոր։

Հինգշաբթի

Կարդա՛ Ղ․ Աղայանի <Մեղուն ու հավը> պատմվածքը։ Փորձի՛ր պատմել։

Հավը Մեղվի վրա ծիծաղելով ասաց մեկ անգամ.

-Ի~նչ անշնորհք ճանճ ես դու, ամբողջ օրը ծաղկից ծաղիկ ես թռչկոտում և ոչ մի բանի
պետք չես գալիս:

-Իսկ դու, հավիկ — մարիկ, ի՞նչ ես շինում,- հարցրեց մեղուն:

-Մի՞թե չգիտես, թե ինչ եմ շինում, ես քեզ նման պարապ — սարապ չեմ տզտզում: Ես օրը
մեկ ձու եմ ածում, մեկ ձու, գիտե՞ս մեկ ձուն քանիս է:

-Գիտեմ, գիտեմ, հասկացա: Բայց ես մինչև հիմա կարծել եմ, թե դու օրը հարյուր ձու ես
ածում:

-Ինչպե՞ս կարելի է օրը հարյուր ձու ածել, անխելք մեղու:

-Ապա եթե քո ածածդ ընդամենը մի ձու է, էլ ինչո՞ւ ես հարյուր անգամ կչկչում, թե հա˜յ,
հարա˜յ, լսեցեք, որ ձու եմ ածել: Իմ կարծիքով ՝ այսքան կչկչալուն մի ձուն շատ քիչ է:
Այնպես չէ՞, իմաստուն հավիկ — մարիկ:

-Բայց դու ի˜նչ ես շինում, դու, որ իմ մի ձուն քիչ ես համարում:

-Ես ինչ որ շինում եմ, քեզ պես կչկչալով չեմ հայտնում ուրիշներին: Ես գլուխս քաշ գցած,
մեղր եմ շինում: Գիտե՞ս ինչ է մեղրը: Դա հավի կերակուր չէ, քո խելքի բանը չէ, հավիկ —
մարիկ:

Ուրբաթ

Տեսապատումի կամ գրավոր պատումի տեսքով ներկայացրո՛ւ, թե ի՞նչ գիրք ես ընթերցում։ Պատմի՛ր գրքիդ գլխավոր հերոսի մասին։

Օրինակ՝ Երկաթ- երկաթյա  դուռ

Ոսկի-Ոսկյա

ապակի-ապակյա

մետաղ-մետաղյա

բամբակ-բամբակյա

բուրդ-բրդյա

Բառաշարքից տրված բառերին իմաստով մոտ 2 – ական բա’ռ ընտրիր:

Հյուրասեր – վանատուր,

բարեսեր,

լուռումունջ-անխոս,

բարկանալ-զայրանալ,

շատախոս,

հյուրատուն – հյուրանոց:

Գրի՛ր տրված բառերի հնչյունների և տառերի քանակը։

երևալ- 5 տառ, 7 հնչյուն

երևույթ- 6 տառ, 8 հնչյուն

երկրեերկիր- 10 տառ, 12 հնչյուն

ոտանավոր- 8 տառ 9 հնչյուն

արջաորս- 7 տառ 8 հնչյուն

մածնաբրդոշ-10 տառ 11 հնչյուն

կցկտուր-6 տառ 8 հնչյուն

նրբերշիկ-8 տառ 10 հնչյուն

փայլփլել-8 տառ 9 հնչյուն

արևայրուք-8 տառ 9 հնչյուն

ոսկեվարս- 8 տառ 9 հնչյուն

ոգևորել-7 տառ 9 հնչյուն

Արտահայտի՛ր մեկ բառով։

Արթնացնող ժամացույց-զարթուցիչ

ներկայացումներ բեմադրելու տեղը-բեմ

փղի քիթը-կնճիթ

մարդու ամենափոքր մատը-բջիջ

կիսախարխուլ տնակ-փլատակ

ձյունով ծածկված-ձյունապատ

մրցույթը վարող-մրցավար

արծաթով օծված-արծաթեզօծ

լույս արձակող-լուսարձակ

Կարդա՛ և լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը։

Կատարի՛ր առաջադրանքները

Աշխարhում ոչ մի թռչուն այնքան չի սիրում  հացահատիկը, որքան արտույտը։ Նա ծնվել է ցորենի հետ, դարձել արտերի առաջին տերը։ Վաղեմի ժամանակներում արտույտի ճռվողյունը խառնվում էր հասկերի մեղմիկ սոսափյունին և հնչում որպես երջանկության մեծ համանվագ։ Այդ փետրավորը ուտում է վայրի արտերի քաղցր հատիկները, և ինքն իրեն անվանում արտ ուտող, արտուտիկ։ Նա մար-ու աճեցրած արտից կտուցով հատիկներ է վերևնում, տանում ու թաղում կողքի հանդերում։

Ձախ և աջ սյունակների բառերն այնպես միացրու, որ ստացվեն բարդ բառեր։

Ձյունապատ          

Մայրամուտ           

Սառնաշունչ          

Կարմրափետուր    

Երփներանգ  

Տրված բառերով բառակապակցություններ կազմի՛ր։

Կանաչ-խոտ,

Կատաղի-ծով,

Դեղնած-տերև,

Քաղցր-խեձոր,

Հանդարտ-գետ

Նշի՛ր՝ որ նախադասության ընդգծված բառակապակցությունն է դարձվածք։

Մարտից առաջ հրամանատարը սիրտ էր տալիս ազատամարտիկներին։

Սոխակը աղեղնաձև պոչով երգեցիկ թռչուն է։

Երեխաները սիրում են համակարգչային խաղեր խաղալ։

Ածանցները միացրո՛ւ արմատներին և գրի՛ր նախածանցավոր բառեր։

Ընդհանուր                

Տգեղ                      

Անգույն

Դժկամ                   

Անգին

Լրացուցիչ առաջադրանք

Ներբեռնի՛ր և կատարի՛ր տեքստային աշխատանքը։

Երեքշաբթի

Մեկ բառով գրի՛ր։

Օրինակ՝ ոսկուց շինված բաներ-ոսկեղեն

մորթուց շինված բաներ-մորթեղեն,
բրդից շինված բաներ-բրդեղեն,
կաթից պատրաստված բաներ-կաթնեղեն,
խմորից պատրաստված բաներ-խմորեղեն,
երկաթից պատրաստված բաներ-երկաթեղեն,

Գտի՛ր թաքնված արմատները։

Օրինակ՝ Խաղընկեր-խաղ-ընկեր, խաղասենյակ-խաղ-սենյակ

Գունազարդ, գույն-զարդ,

զարդատուփ, զարդ-տուփ,

ծաղկաման, ծաղիկ-աման,

գրասեղան, գիր-սեղան,

դասասենյակ, դաս-սենյակ,

դասընկերուհի, դաս-ըկերուհի

ծաղկաթերթ, ծաղիկ-թերթ

Տրված բառերով բառակապակցություններ կազմի՛ր։

Օրինակ՝ չարաճճի երեխա, ծաղկած ծառ

դպրոց-գիտական դպրոց,

հագուստ-գեղեցիկ հագուստ,

գիրք-հետաքրքիր գիրք,

եղանակ-գիժ եղանակ,

անձրև-ուժեղ անձրև,

օդ-շատ փափուկ!!!

Բառերը դասավորի՛ր և նախադասություններ կառուցի՛ր։

Ամպերը կուտակվեցին և տեղաց տեղաց։

Գարնանը են բողբոջում ծառերը։

Թռչունները վերադառնում են տաք երկրներից։

Անձրևից հետո օդը ավելի մաքուր է լինում։

Չորեքշաբթի

Կարդա՛ տեքստը և անհրաժեշտ տեղում վերջակետեր դի՛ր։

Ամեն գարնան ձորակում ծաղկում էին նաև մասրենիները։ Նրանք բացում էին իրենց դեղնակարմիր, սպիտակաթերթ վարդերը։ Արևի պայծառ շողերից տաքանում էին ձորակի քարերը։ Երկարապոչ մողեսները պառկում էին տաքացած քարերին և վայելում գարնան ջերմությունը։

Ամենուրեք նկատելի էր գարնան յուրօրինակ հմայքը։ Բնության զարթոնքը կյանքի էր կոչում յուրաքանչյուր կենդանի էակի։

Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր տրված բառերը։

պայծառ-վառ լույս արձակող

յուրօրինակ-մյուսներից առանձնացող

հմայք-հրապուր

զարթոնք-զարգացում, առաջադիմություն (փխբ․); ծաղկում

էակ-մարդ, անձ

Երկուշաբթի

Մի քանի նախադասությամբ պատմի՛ր քո գարնանային արձակուրդի մասին։

Երեքշաբթի

Կատարի՛ր առաջադրանքները։

Հնչյունները ճիշտ դասավորիր և գտի՛ր թաքնված բառը։

րիլպա- ապրիլ

րունագ-գարուն

ղենակա-եղանակ

ծիաղկ-ծաղիկ

ռթունչ-թռչուն

Փորձի՛ր այնպիսի վանկեր ավելացնել, որ բառեր ստացվեն։

Օրինակ՝ բող-բոջ, առ-վակ

ան-տառ

զա-տիկ

թի-թեր

ե-ղվնի

ա-շուն

ու-ղաթիր

կա-տու

ապ-ռում

Գտի՛ր թաքված արմատները։

մրգատու-միրգ տալ,

մրգահյութ-միրգ հյութ,

մրգեղեն-միրգ

մրգառատ-միրգ առատ,

գունավոր-գույն,

անգույն-գույն,

գունառատ-գույն առատ,

գունեղ-գույն,

բազմագույն-բազում գույն

Շարունակի՛ր միտքը։

Կրակը տաք է, իսկ պաղպաղակը սառն է։

Արջն ուժեղ է, իսկ ճանճ թույլ է։

Ամռանը շոգ է, իսկ նսկ ձմռանը ցուրտ է։

Մեղրը քաղցր է, իսկ դառը-շոկոլադը դառը։

Շունը ընտանի կենդանի է, իսկ վագեռ ընտանի կենդանի չէ։

Բամբակը փափուկ է, իսկ փայտաը չոր է։

Նախադասություններին երկու բառ ավելացրո՛ւ։

Ծառերը ծաղկում են։ Ծառերը ծաղկում են գաչնան

Օդը մաքուր է։ Օդը մաքուր է անձրևից հետո

Կատուն մլավում է, որովհետև միս չի կերել։

Օրը լուսացավ, և ծաղիկները արթնացան։

Նախադասություններն առանձնացրու վերջակետով և կարդա՛։

Արևը շողշողում է երկնքում։ Լռության մեջ լսվում էին թռչունների ձայները։ Գիշերային աստղերը փայլփլում էին։ Լուսինը ժպտում էր երկնքում։

Լրացրո՛ւ բաց թողնված հնչյունը և կարդա՛ բառը։

քամի

կացին

թուղթ

կաղամբ

կապույտ

հնչյուն

Միացրո՛ւ վանկերը և կարդա՛ բառերը։

բանջարեղեն,

ծովամթերք,

հացահատիկ

ազգանուն

հայրենասեր

երգչախումբ

Շարունակի՛ր։

դպրոց-դպրոցներ,

թիթեռ-թիթերներ,

ծաղիկ-ծաղիկներ,

գնդակ-գնդակներ,

խաղալիք-խաղալիքներ

խաղ-խաղներ

խոտ-խոտեր

Բառերը վանկերի բաժանի՛ր։

ա-ղա-վնի-

հե-ծա-նի-վ-

խաչ-մեր-ուկ-

ընդ-մի-ջում-

հա-ճելի-

մո-լո-րակ-

ա-պա-գա-

Երեքշաբթի

Տրված բառերը ներկայացրո՛ւ վանկերով։

Օրինակ՝ կատու-կա-տու, լճակ-լը-ճակ

սեղան-սե-ղան

ջութակ-ջու-թակ

թութակ-թու-թակ

ծաղիկ-ծա-ղիկ

արմատ-ար-մատ

Տրված բառի հնչյուններով նոր բառեր կազմի՛ր։

Ծաղկաթերթիկ-ծաղիկ, թերթիկ, կաթ, կար, ծակ, կեր, թերի, ծեր, թաթ, կարթ, ղեկ, երկաթ

Տրված բառերը փորձի՛ր բացատրել։

ձյունածաղիկ-ձնծաղիկ

ծաղկածով-ծաղիկների ծով, շատ ծաղիկներ

լուսնակերես-լունի նման դեմք ունեցող

ծաղկաստան-Ծաղիկների երկիր

Գտի՛ր թաքնված արմատները։

Օրինակ՝ ծաղկաթերթ-ծաղիկ+ թերթ

Ծաղկափոշի – ծաղիկ + փոշի, ծաղկաբույր – ծաղիկ + բույլ, ձնծաղիկ-ձյուն + ծաղիկ, խնկածաղիկ – խունկ+ծաղիկ, արևածաղիկ – արև+ծաղիկ։

Բառերն այնպես միացրու, որ քեզ ծանոթ բառեր ստացվեն։

հայր-քույր-հորաքույր

գիր-սեղան-գրասեղան

ջուր-աման-ջրաման

գունդ-ասեղ- գնդասեղ

ազգ-անուն- ազգանում

Երեքշաբթի

Կարդա՛ բանաստեղծությունը և կատարի՛ր առաջադրանքները։

ՄԱՐՏ

Ա՜խ, է՜սպես էլ գիժ ամիս.
Մարդու հանգիստ չի տալիս։
Էսօր ուրախ օր կանի,
Վաղը անձրև ու քամի.

Առավոտը պայծառ օդ,
Կեսօրը մութ ու ամպոտ։
Մին հագնում է սպիտակ,
Մին կանաչին է տալիս.
Մի օր ցուրտ է, մի օր տաք,

Մին խնդում է, մին լալիս…
Ա՛խ, է՜սպես էլ գիժ ամիս։

1 Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած հատվածը և նկարի՛ր։

2 Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր բառերը։

մին-մեկ

խնդալ-ծիխաղել

լալ-լացել

3 Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը և կարդա՛ բառերը։

մարդ, անձրև, քամի, օդ, կեսօր, մութ,կանաչ, խնդալ,

Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ հականիշ (հակառակ իմաստ ունեցող) բառերը։

պայծառ-մութ, ցուրտ- տաք, խնդալ-լալ

Ընդգծված բառերը փոխաինի՛ր հոմանիշներով (նույն իմաստն ունեցող) և կարդա՛ բանաստեղծությունը։ Ի՞նչ ստացվեց։

ուրախ – զվարթ

վաղը – էգուց

առավոտ – լուսաբաց

մութ – խավար

ցուրտ – սառը

տաք – ջերմ

խնդալ – ծիծաղել

լալ

  Լինում է, չի լինում ̀ մի  կամակոր  թագավոր  է  լինում: Մի  օր  նա  կանչում է  իր  երկրի  բոլոր   դերձակներին  և  հրամայում, թե  ինձ  համար  մի  այնպիսի  վերմակ  կարեք, որ  հասակիս  համեմատ  լինի ̀ ոչ  երկար, ոչ  կարճ: Ոչ մի դերձակ  չի  կարողանում  թագավորի  հրամանը  կատարել, բոլորի  գլուխներն  էլ  կտրել  է  տալիս:

   Օրերից  մի  օր  թագավորի  մոտ  մի  դերձակ  է  գալիս:

— Թագավորն  ապրած  կենա, -ասում  է  նա, —  ես  քո  ուզած  վերմակը  կկարեմ: Ոչ  երկար  կլինի, ոչ կարճ:

 — Լավ, — ասում է թագավորը, — բայց  տես,  եթե  մի  փոքր  երկար  եղավ  կամ  կարճ, իմացած  լինես ̀ գլուխդ  կտրելու  եմ:

 -Համաձայն   եմ, թագավորն  ապրած  կենա, թե  չկարողացա ̀  գլուխս  կտրի:

  Դերձակը  գնում  է  մի  վերմակ  կարում,  դիտմամբ  էլ  մի  քիչ  կա-ճ  է  անում: Տանում  է,  դնում  թագավորի  առաջ: Փեշի  տակ  էլ  թաքուն  մի  ճիպոտ  է  պահած  լինում:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը ̀  գլուխ  տալով, — քո  ուզած  վերմակը  կարել  եմ: Տես ̀  կհավանե՞ս:

  -Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել- պակաս, —  ասում  է  թագավորն  ու  պառկում  թա-տին, վերմակը  քաշում  վրան: Վերմակը  հազիվ  ծնկներին  է  հասնում, ոտքերը  բաց  են  մնում:

  Դերձակն  իսկույն  փեշի  տակից  հանում  է ճիպոտը  և  խփում  թագավորի  ոտքերին:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը, — ամեն  մար-  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

   Թագավորն  ամիջապես  ոտքերն  իրեն է  քաշում,  թաքցնում  վերմակի  տակ:

   Կամակոր  թագավորն  այլևս  ոչինչ  չի  կարողանում  ասել: Նույնիսկ  մեծ –մեծ   նվերներ  է տալիս  ու  ճանապարհ  դնում  հնագետ  դերձակին:

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն գծիկ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

թախտին, կարճ, մարդ

2.Ի՞նչ  է  նշանակում  դերձակ  բառը.

կարող, կար անող

3.Ո՞ր   դարձվածքի   իմաստն  է  սխալ  բացատրված.

    ա/ գլուխը  դատարկ   —  հիմար, անխելք, տգետ

     բ/ թև առնել  —  ոգևորվել, ոգեշնչվել

     գ/ կողը  հաստ – համառ, կամակոր, ինքնասածի

     դ/ ձեռք մեկնել —  ձեռքով անել, հեռանալ

4.Տրված  բառերից  ո՞րն  է  ածանցավոր.

      ա/ օրերից

      բ/  գլուխ                            

      գ/ թագավոր

       դ/ ոչինչ

5.Ի՞նչ  խոսքի  մաս  են  տեքստում ընդգծված  բառերը:

6.Տեքստում  ընդգծված  նախադասաությունից  դու՛րս գործողություն ցույց տվող բառը։

Հանում է, թափում է

7.Տեքստից  դու՛րս  գրիր  մեկական  պատմողական  և  հարցական   նախադասություն:

Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել- պակաս։

Օրերից  մի  օր  թագավորի  մոտ  մի  դերձակ  է  գալիս:

8.Կետադրի՛ր  հետևյալ  նախադասությունը.

    Դերձակը  հասկացավ, որ  թագավորը հիմար է:

9.Օգտագործելով  տրված  բառերը ̀ լրացրու՛  առած-ասացվածքները.

    ա/ Ծաղիկը արև նայելով  է  բացվում:

     բ/Թթու  է, թան  չի,  ամեն մարտու բան չի:

     գ/Մեջք –մեջքի  որ  տանք, սարեր շուռ  կտանք:

      դ/Արջից  վախեցողը  անտառ չիմիտնի :

   / սարեր,չի  գնա, մարդու, ծաղկին/

10. Ի՞նչն  է  ստիպում  թագավորին  նման հրաման  արձակել:

չգիտեմ

11. Ի՞նչ  հնարամտության  է  դիմում  դերձակը:

չգիտեմ

12.Ժողովրդական  ո՞ր  ասացվածքն  է  օգտագործված  տեքստում:

ամեն  մարդ  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

13.Ուրիշ ո՞ր հեքիաթի  հերոսին  ես  նմանեցնում  թագավորին:

Սուտլիկ ոսկանի

14. Կամակոր  թագավորին  պատժելու  մի  հնարք  էլ դու մտածիր:

քնապարկ կկարեի

15. Ինքդ ինչպե՞ս կվերնագրեիր  տեքստը:

Հնարամիտ դերձակը